Καρκίνος αποχετευτικής οδού

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο καρκίνος της ανώτερης αποχετευτικής οδού εμφανίζεται σε συχνότητα 5-10% των ουροθηλιακών καρκίνων. Έχει ανάλογη μορφολογία με τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης και στην συντριπτική τους αναλογία είναι ουροθηλικού τύπου.Το 60% των όγκων είναι διηθητικά κατά την διάγνωση, εμφανίζονται συνήθως στην 7η με 8η δεκαετία της ζωής και είναι τρεις φορές πιο συχνοί στους άντρες.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Πολλοί περιβαντολογικοί παράγοντες συνησφέρουν στην εκδήλωση αυτού του είδους καρκίνου, όπου το κάπνισμα κατέχει κυρίαρχο ρόλο μέσω της απελευθέρωσης τοξικών μεταβολιτών στα ούρα, τα οποία επάγουν την καρκινογέννεση. Το κάπνισμα αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου 2,5 – 7 φορές.

Άτομα τα οποία έρχονται σε επαφη μακροχρόνια σε διάφορους ερεθιστικούς παράγοντες όπως χρώματα, ελαστικά, καύσιμα, κάρβουνο κ.α., αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου κατά 8.3 φορές. Ο μέσος χρόνος έκθεσης που χρειάζεται είναι γύρω στα 7 χρόνια, με μια λανθάνουσα περίοδο 20 ετών από τη διακοπή της έκθεσης.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα συμπτώματα καρκίνου αποχετευτκής οδού γενικά δεν υπάρχουν. Το πιο κοινό είναι η μακροσκοπική ή μικροσκοπική αιματουρία (70-80%). Επίσης μπορεί να παρουσιαστεί οσφυικό άλγος (20-40%) ή ψυλαφητή οσφυική μάζα (10-20%). Ωστόσο, συστηματικά συμπτώματα όπως ανορεξία, απώλεια βάρους, καταβολή, πυρετός, νυκτερινοί ιδρώτες ή βήχας πρέπει να συσχετιστούν με πιο προχωρημένη νόσο με μεταστατικό φορτίο.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η αξονική πυελογραφία έχει την μεγαλύτερη διαγνωστική ακρίβεια, αντικαθιστώντας την πυελογραφί ακαι το υπέρηχο, ώστε να θεωρείται η εξέταση εκλογής.Η μαγμητική πυελογραφία επιλέγεται σε ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν σε αξονική όπως σε αλλεργικούς σε σκιαγραφικά.

Θετική κυτταρολογική ούρων υποδεικνύει καρκίνο της αποχετευτικής οδού όταν η κυστεοσκόπηση είναι φυσιολογική και έχει αποκλειστει το ενδεχόμενο ύπαρξης καρκινώματος in situ σε κύστη και προστατική ουρήθρα.

Η ουρητηρονεφροσκόπηση με λήψη βιοψιών από την ύποπτη βλάβη έχει διαγνωστική επιτυχία γύρω στο 95%, και εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις που η διάγνωση δεν είναι εφικτή με τις υπόλοιπες απεικονιστικές μεθόδους.

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Οι παράγοντες που καθορίζουν την πρόγνωση και κατ επέκταση την επιβίωση είναι : το παθολογοανατομικό στάδιο (stage), ο βαθμός διαφοροποίησης (grade), η ηλικία, το φύλο, η θέση του όγκου, το κάπνισμα, η λεμαγγειακή διήθηση , η νέκρωση του όγκου και τα θετικά χειρουργικά όρια.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπεία εκλογής σε περίπτωση ουροθηλιακού καρκινώματος της νεφρικής πυέλου και γενικότερα της αποχτευτικής οδού είναι  η ριζική νεφροουρητηρεκτομή, δηλαδή η αφαίρεση του νεφρού, του ουρητήρα και ενός τμήματος της ουροδόχου κύστης που περιέχει το τελικό άκρο του ουρητήρα. Είναι σημαντικό να μην διανοιχθεί το ουροποιητικό σύστημα κατά τη διάρκεια της επέμβασης, μια και ο συγκεκριμένος τύπος καρκίνου έχει μεγάλη ικανότητα εμφύτευσης και τοπικής  διασποράς.

Η επέμβαση καρκίνου αποχετευτκής οδού μπορεί να πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου λαπαροσκοπικά ( λαπαροσκοπική νεφροουρητηρεκτομή), έχοντας τα ίδια ογκολογικά αποτελέσματα με την ανοικτή μέθοδο, προσφέροντας όμως όλα τα πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής μεθόδου ( απώλεια αίματος, επιπλοκές, μετεγχειρητική ανάρρωση, αποφυγή δύο τομών κλπ.)

Σε περίπτωση μεταστατικής νόσου η επέμβαση δεν προσφέρει στην επιβίωση και γι αυτό οι ασθενείς πρέπει να οδηγηθούν στην χημειοθεραπεία με πολύ πτωχά δυστυχώς αποτελέσματα.

Σε πολύ μικρόυς όγκους, μονήρεις, με καλή διαφοροποίηση ( χαμηλό grade), υπάρχει δυνατότητα συντηρητικής αντιμετώπισης με την χρήση laser, το οποίο χρησιμοποιειται για την καταστροφή του όγκου, διατηρώντας παράλληλα το νεφρό και τον ουρητήρα. Εφόσον επιλεγει αυτή η μέθοδος είναι απαραίτητη η στενή παρακολούθηση η οποία περιλαμβάνει απαραίτητα συχνές ουρητηροσκοπήσεις.